Tổng quan về bệnh suy hô hấp

Suy hô hấp là tình trạng hệ thống hô hấp không có khả năng cung cấp đầy đủ oxy O2 hoặc loại bỏ carbon dioxide CO2, dẫn đến lượng O2 trong máu thấp hoặc nồng độ CO2 trong máu quá cao. Trong hầu hết trường hợp, hội chứng suy hô hấp có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng nếu không được cứu chữa kịp thời. Tỷ lệ tử vong cao khoảng 40% đối với các trường hợp suy hô hấp nặng.

Suy hô hấp - bệnh lý nguy hiểm đe dọa tính mạng

Phân loại suy hô hấp

Suy hô hấp có rất nhiều cách phân loại theo mức độ, nguyên nhân gây bệnh,... Nhưng cách phân loại phổ biến nhất là theo diễn biến bệnh, bao gồm:

- Suy hô hấp cấp tính: Đây là tình trạng suy hô hấp khẩn cấp, diễn biến nhanh chóng và không có nhiều dấu hiệu báo trước. Lúc này, người bệnh cần được cấp cứu ngay.

- Suy hô hấp mạn tính: Tình trạng suy hô hấp phát triển chậm và lâu dài, người bệnh cần được theo dõi thường xuyên.

Nguyên nhân gây suy hô hấp

Bất kỳ nguyên nhân nào ảnh hưởng đến hô hấp đều có thể gây suy hô hấp. Nguyên nhân suy hô hấp có thể là do:

- Tắc nghẽn đường hô hấp trên hoặc dưới: Khi đường thở bị xẹp, thức ăn mắc vào và làm tắc khí quản khiến phổi khó nhận đủ oxy.

- Đột quỵ: Một cơn đột quỵ xảy ra khi mạch máu não bị tắc nghẽn do cục máu đông hoặc xuất huyết não. Lúc đó, người bệnh có thể mất khả năng thở bình thường.

- Tích tụ chất lỏng trong phổi: Điều này làm cho O2 khó đi từ các túi khí vào máu và CO2 trong máu đi qua những túi khí để thở ra ngoài.

- Hít hóa chất độc, khói bụi: Việc này cũng có thể gây suy hô hấp cấp. Những hóa chất này có thể làm tổn thương các mô phổi, bao gồm cả túi khí và mao mạch.

- Có vấn đề với cơ thở: Suy hô hấp có thể xảy ra sau chấn thương tủy sống hoặc khi mắc chứng loạn dưỡng cơ.  

Triệu chứng của suy hô hấp

Các dấu hiệu của suy hô hấp thường phát triển chậm theo thời gian hoặc xảy ra đột ngột, phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh, nồng độ O2 và CO2 trong máu. Những triệu chứng ban đầu của bệnh có biểu hiện nhẹ như khó thở, thở nhanh và có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. 

Khi nồng độ O2 trong máu thấp có thể gây ra:

- Cảm thấy mệt mỏi, khó với các hoạt động thường ngày.

- Khó thở hoặc không thở được.

- Buồn ngủ.

- Đầu ngón tay, ngón chân và môi xanh xao, nhợt nhạt.

Triệu chứng bệnh suy hô hấp

Mức độ CO2 trong máu cao có thể gây ra các triệu chứng:

- Nhìn mờ, thị lực suy giảm.

- Đau đầu, lú lẫn.

- Thở nhanh, nhịp tim nhanh.

Người bệnh có thể thấy cả triệu chứng thiếu O2 và CO2 cao cùng một lúc. Đặc biệt, một số người bị suy hô hấp cảm thấy cực kỳ buồn ngủ hoặc mất ý thức nếu não của họ không nhận đủ O2 hoặc mức CO2 rất cao. 

Phương pháp điều trị bệnh suy hô hấp

Các phương pháp điều trị suy hô hấp bao gồm: 

Sử dụng thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để cải thiện triệu chứng của bệnh hoặc điều trị nguyên nhân gây suy hô hấp. Các loại thuốc có thể được dùng bao gồm:

- Thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng phổi do vi khuẩn.

- Thuốc giãn phế quản để mở đường thở hoặc điều trị cơn hen suyễn.

- Corticosteroid để thu hẹp đường thở bị sưng và điều trị triệu chứng viêm.

Liệu pháp oxy

Khi bị suy hô hấp, người bệnh có thể được điều trị bằng liệu pháp oxy. Tùy thuộc vào mức độ suy hô hấp, có nhiều cách khác nhau để đưa oxy vào phổi:

- Ống thông mũi lưu lượng cao: Người bệnh có thể cần một hệ thống đặc biệt để có được dòng oxy cao hơn.

- Mặt nạ thở oxy có túi dự trữ: Người bệnh có thể đeo mặt nạ gắn túi để không khí vào phổi nhiều hơn. 

- Máy thở: Sử dụng khi nồng độ oxy trong máu của người bệnh không tăng, giúp thổi không khí vào đường thở và đến phổi.

- Mở khí quản: Nếu đường thở của người bệnh bị tắc nghẽn thì cần mở khí quản để cung cấp oxy. 

- Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO): Phương pháp điều trị này giúp bơm máu qua phổi nhân tạo để bổ sung O2 và loại bỏ CO2 trước khi đưa máu trở lại cơ thể.

Phương pháp điều trị suy hô hấp

Phòng tránh suy hô hấp

Nếu bạn là người có nguy cơ cao mắc căn bệnh này, hãy thực hiện một số biện pháp đơn giản sau để phòng tránh bệnh hiệu quả.

- Không hút thuốc lá, hạn chế rượu và không lạm dụng opioid hoặc dùng ma túy bất hợp pháp để giữ cho phổi khỏe mạnh.

- Thay đổi lối sống lành mạnh, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để tăng cường chức năng phổi và giảm nguy cơ mắc bệnh.

- Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất, kiểm soát cân nặng và cảm xúc.

- Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ nếu mắc COPD hoặc các bệnh khác làm tăng nguy cơ bị suy hô hấp.

Có thể nói suy hô hấp là một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong lớn. Mỗi câ nhân nên nắm rõ các cách phòng và điều trị bệnh để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình!